To jest archiwum! Aktualna strona znajduje się pod adresem: www.informacjapubliczna.org

DOBRE PRAKTYKI:

1.
Praktyka zgłoszona do konkursu:
Przesyłanie przez Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej regularnej, cotygodniowej informacji o działaniach do niezależnej lokalnej gazety internetowej oraz ustalenie z gazetą wydzielonego miejsca, w którym umieszczane są informacje. Wpisanie współpracy z gazetą w Strategię Integracji i Aktywizacji Mieszkańców.
Z praktyką można się zapoznać tutaj: http://szklarska-gazeta.pl/mops

W jaki sposób praktyka zapewnia dostęp do informacji:
Poprzez regularną sprawozdawczość z tego, co dzieje się w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej mieszkańcy dowiadują się jak funkcjonuje instytucja opłacana z publicznych pieniędzy. Gazeta porusza także szereg innych lokalnych tematów zatem informacja dociera również do osób interesujących się pozostałymi miejskimi sz prawami. Zebranie raportów w konkretnym miejscu pozwala na łatwe śledzenie rozwoju poszczególnych przedsięwzięć MOPS. Na stronie gazety informacja pojawia się także szybciej niż na stronie MOPS.

Instytucja, w której stosowana jest praktyka:
Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Szklarskiej Porębie (powiat jeleniogórski, województwo dolnośląskie)

2.
Praktyka zgłoszona do konkursu:
Udostępnianie w wersji elektronicznej treści wydawanych przez Sąd orzeczeń wraz z uzasadnieniami w wersji elektronicznej nadającej się do wykorzystania (pliki tekstowe).

W jaki sposób praktyka zapewnia dostęp do informacji:
Praktyka realizuje prawo do informacji zgodnie z obowiązującymi przepisami. Jest stałym sposobem działania Sądu. Wnioskodawcy nie zadaje się dodatkowych pytań, a informacja przychodzi bez zbędnej zwłoki – często następnego dnia roboczego. Jak zaznacza osoba zgłaszająca praktykę umożliwienie bezpłatnego dotarcia do wiedzy zawartej w orzeczeniach stanowi niezmiernie duże poszerzenie dostępu do informacji, gdyż powoduje, że praca wykonywana przez sędziów za pieniądze podatników nie trafia do przepastnych archiwów (…), ale ma szansę trafić pod strzechy.

Instytucja, w której stosowana jest praktyka:
Sąd Najwyższy w Warszawie

3.
Praktyka zgłoszona do konkursu:
Punkt informacyjny urzędu w hipermarkecie. Informacje dostępne w punkcie dotyczą załatwiania spraw urzędowych. Jest to także biuro podawcze do urzędu. Dostępne są ulotki o wydarzeniach kulturalnych oraz sportowych. Funkcjonuje bileteria. Można skorzystać z Infokiosku połączonego ze stroną Urzędu. Punkt czynny jest od wtorku do soboty w godzinach 9-17.

W jaki sposób praktyka zapewnia dostęp do informacji:
Praktyka stanowi przykład aktywnego wychodzenia do mieszkańców z informacją. Mieszkańcy mogą zapoznać się z działaniami urzędu w miejscach, w których zajmują się swoimi codziennymi sprawami.

Instytucja, w której stosowana jest praktyka:
Urząd Miasta Rzeszowa

4.
Praktyka zgłoszona do konkursu:
Wyszukiwarka pochówków – unikalne narzędzie pozwalające na odszukanie miejsc pochówku osób na cmentarzach komunalnych w Gliwicach. Wystarczy wpisać imię i nazwisko zmarłego, a wyszukiwarka sama wyświetli na jakim cmentarzu spoczywa zmarły. Dla dwóch największych cmentarzy publikowane są mapki, które można wydrukować. Zamieszczane są także informacje jakimi autobusami można podjechać pod każdy cmentarz. Wyszukiwarka jest aktualizowana na bieżąco.
Z praktyką można się zapoznać tutaj: http://www.um.gliwice.pl/bip/index.php?id=16615/1

W jaki sposób praktyka zapewnia dostęp do informacji:
Wprowadzone rozwiązania wykorzystują możliwości internetu, pozwalają na zebranie w jednym miejscu bardzo poszukiwanych przez wiele osób informacji. Narzędzie jest szczególnie przydatne dla osób, które pragną odwiedzić groby zmarłych, ale nie wiedzą, na którym z gliwickich cmentarzy spoczywają

Instytucja, w której stosowana jest praktyka:
Urząd Miejski w Gliwicach

5.
Praktyka zgłoszona do konkursu:
Prosty elektroniczny formularz do składania wniosków o informację publiczną, wymagający podania tylko niezbędnych danych. Po wysłaniu wniosku, na skrzynkę elektroniczną wnioskodawcy wpływa treść zadanego pytania, co pozwala upewnić się, że pytanie zachowało się w systemie. Następnie należy potwierdzić złożenie wniosku.
Z praktyką można się zapoznać tutaj: http://bip.kielce.uw.gov.pl/index.php?str=780

W jaki sposób praktyka zapewnia dostęp do informacji:
Formularz pozwala na łatwe zadanie pytania. Jego zaletą jest brak wymogu podawania przez wnioskodawcę danych zbędnych z punktu widzenia realizacji prawa do informacji. Wyraźnie zaznacza się, że podanie imienia i nazwiska oraz adresu jest nieobowiązkowe. Takie podejście pozytywnie wyróżnia się na tle innych, podobnych praktyk.

Instytucja, w której stosowana jest praktyka:
Świętokrzyski Urząd Wojewódzki

6.
Praktyka zgłoszona do konkursu:
Przeniesiono najczęściej odwiedzanych przez mieszkańców komórek organizacyjnych (geodezja, architektura, ewidencja ludności, działalność gospodarcza) z najwyższego piętra na parter budynku połączone z uruchomieniem Biura Obsługi Mieszkańców. W BOK udostępniono też komputer z dostępem do aktów prawnych.

W jaki sposób praktyka zapewnia dostęp do informacji:
Mieszkańcy odwiedzający urząd szybciej otrzymują informacje zgromadzoną w dokumentacji jednostek. Łatwiej i szybciej można też dotrzeć do nich w celu złożenia ustnego wniosku o informację.

Instytucja, w której stosowana jest praktyka:
Urząd Miasta Rydułtowy (powiat wodzisławski, województwo śląskie)

7.
Praktyka zgłoszona do konkursu:
Zrealizowanie przez Prezesa Sądu Okręgowego przesłanego pocztą elektroniczną wniosku o informację w żądanej formie, bez problemów, pomimo iż wymagało to sporego nakładu pracy (skanowanie i anonimizacja). Jak zaznacza osoba zgłaszająca to działanie, takie podejście pozytywnie wyróżnia się na tle praktyk stosowanych przez Prezesów innych Sądów.

W jaki sposób praktyka zapewnia dostęp do informacji:
Praktyka realizuje prawo do informacji. Nie wykracza poza standardowe działania, które powinny być podejmowane przez każdy podmiot zobowiązany do udzielania informacji.

Instytucja, w której stosowana jest praktyka:
Sąd Okręgowy w Koszalinie

8.
Praktyka zgłoszona do konkursu:
Urząd Miejski corocznie podpisuje umowę na nagranie oraz emisję w lokalnej telewizji obrad Rady Miejskiej. Przekaz z sesji dostępny jest także na płycie CD.

W jaki sposób praktyka zapewnia dostęp do informacji:
Możliwość obejrzenia sesji Rady w lokalnej telewizji zwiększa dostęp mieszkańców do informacji na temat tego, jak wygląda sprawowanie władzy gminie. Z informacją wychodzi się aktywnie do mieszkańców – kształtując przekonanie, że jest ona im należna.

Instytucja, w której stosowana jest praktyka:
Urząd Miejski w Gostyniu (województwo wielkopolskie)

9.
Praktyka zgłoszona do konkursu:
Na wniosek złożony pocztą elektroniczną, zawierający pytania o umowy i faktury za odśnieżanie – w sumie kilkadziesiąt dokumentów do zeskanowania - nastąpiła prawidłowa i natychmiastowa reakcja urzędu i informacja została udostępniona.

W jaki sposób praktyka zapewnia dostęp do informacji:
Praktyka realizuje prawo do informacji zgodnie z obowiązującymi przepisami. Nie zadawano pytań zniechęcających, nie próbowano obciążyć pytającego kosztami przekształcania informacji w formę elektroniczną.

Instytucja, w której stosowana jest praktyka:
Urząd Miasta Wisła (powiat cieszyński, województwo śląskie)

10.
Praktyka zgłoszona do konkursu:
Publikowanie na stronie internetowej urzędu pytań zadawanych wójtowi przez mieszkańców wraz z udzielanymi odpowiedziami. Mieszkańcy zadają pytania na tematy dotyczące ważnych dla nich spraw lokalnych – planów dotyczących napraw dróg, inwestycji, poprawy warunków życia. Władze udzielają wyczerpujących odpowiedzi na zadane pytanie, stosują prosty język, podają terminy i tłumaczą w jaki sposób wydatkowane są publiczne pieniądze.
Z praktyką można się zapoznać tutaj: http://www.pomiechowek.pl/index.php?cmd=prezydent&opt=wykaz

W jaki sposób praktyka zapewnia dostęp do informacji:
Poprzez publikowanie odpowiedzi na stronie internetowej władze docierają z informacją do szerszego kręgu odbiorców. Tym samym powstaje oficjalna informacja, którą można rozliczyć i która zapobiega plotkom. Informacja skierowana do wszystkich pokazuje także, że warto zgłaszać istniejące problemy oraz niedociągnięcia i wady funkcjonowania lokalnych służb, gdyż władze starają się na nie reagować.

Instytucja, w której stosowana jest praktyka:
Urząd Gminy w Pomiechówku (powiat nowodworski, województwo mazowieckie)

11.
Praktyka zgłoszona do konkursu:
Cotygodniowe narady władz miasta z dyrektorami wydziałów i przedstawicielami jednostek Urzędu Miasta Rzeszowa przy udziale mediów

W jaki sposób praktyka zapewnia dostęp do informacji:
Praktyka pokazuje mieszkańcom jak się rządzi i jakie tematy dotyczące miasta są dyskutowane. Wokół poszczególnych kwestii rozwija się dyskusja na wczesnych etapach ich planowania.

Instytucja, w której stosowana jest praktyka:
Urząd Miasta Rzeszowa

12.
Praktyka zgłoszona do konkursu:
Udostępnienie treści całego wniosku o dotację na projekt realizowany przez Urząd Miasta. Wniosek został przesłany na wskazany adres e-mail, we wskazanej formie i w odpowiednim czasie.

W jaki sposób praktyka zapewnia dostęp do informacji:
Zgodnie z rekomendacją osoby zgłaszającej praktyka „pozwala zapoznać się z ważnym zadaniem urzędu, o którym brak informacji z dostępnych źródłach”.
Praktyka pozytywnie wyróżnia się na tle działań niektórych urzędów - w tym centralnych zajmujących się wspieraniem dobrego rządzenia - które nie chcą udostępniać wniosków o dotacje ze środków publicznych nawet po podpisaniu umów.

Instytucja, w której stosowana jest praktyka:
Urząd Miasta Łodzi

13.
Praktyka zgłoszona do konkursu:
Miejski System Informacji Przestrzennej – źródło informacji o mieście dla
mieszkańców, turystów i inwestorów. Pozwala na zlokalizowanie obiektów na
ortofotomapach, odszukanie instytucji, czy obiektów kulturalnych, a następnie
zapoznanie się z godzinami urzędowania i stroną internetową poszukiwanej instytucji.
Z praktyką można się zapoznać tutaj: http://test.um.gliwice.pl/portal/

W jaki sposób praktyka zapewnia dostęp do informacji:
Wprowadzone rozwiązania wykorzystują możliwości internetu oraz pozwalają
na zebranie w jednym miejscu informacji poszukiwanych przez mieszkańców. Ułatwiają codzienne życie.

Instytucja, w której stosowana jest praktyka:
Urząd Miejski w Gliwicach

14.
Praktyka zgłoszona do konkursu:
Otwartość urzędu na krytyczny głos mieszkańca dotyczący zawartości BIP i natychmiastowe uzupełnienie treści publikatora po interwencji. Po tej jednorazowej uwadze mieszkańca BIP jest na bieżąco aktualizowany o treści wnioskowanego typu.

W jaki sposób praktyka zapewnia dostęp do informacji:
Praktyka dotyczy spełniania przez urząd wymogów prawa. Brakujące treści w BIP to Zarządzenia Burmistrza. Na tle reakcji wielu innych urzędów na wnioski o zmiany w publikatorach jest to jednak wyróżniające się działanie.

Instytucja, w której stosowana jest praktyka:
Urząd Miejski Stronie Śląskie (powiat kłodzki, województwo dolnośląskie)

15.
Praktyka zgłoszona do konkursu:
Zamieszczanie przez urząd miasta na stronie BIP informacji o działaniach innych instytucji i urzędów ważnych dla mieszkańców
Z praktyką można się zapoznać tutaj: http://www.um.gliwice.pl/bip/index.php?id=5/1

W jaki sposób praktyka zapewnia dostęp do informacji:
Zebranie w jednym miejscu informacji poszukiwanych przez mieszkańców ułatwia poruszanie się w świecie instytucji i jest przydatne w życiu codziennym. Taka praktyka świadczy o otwartości urzędu na potrzeby mieszkańców.

Instytucja, w której stosowana jest praktyka:
Urząd Miejski w Gliwicach

16.
Praktyka zgłoszona do konkursu:
Elektroniczna wyszukiwarka radnych, która pozwala mieszkańcom na odszukanie
radnych ich reprezentujących oraz dotarcie do ich adresów elektronicznych i telefonów.
Z praktyką można się zapoznać tutaj: http://www.um.gliwice.pl/bip/index.php?id=16834/1

W jaki sposób praktyka zapewnia dostęp do informacji:
Wprowadzone rozwiązania wykorzystują możliwości internetu. Graficznie przedstawiają mieszkańcom podział na okręgi wyborcze w mieście, pomagając zrozumieć zasady wyborów. W łatwy sposób prowadzą do radnych z własnego okręgu. Może to przyczyniać się to do lepszej rozliczalności radnych, ale także do częstych kontaktów radnych z mieszkańcami i wyrażania swoich potrzeb przez tych ostatnich.

Instytucja, w której stosowana jest praktyka:
Urząd Miejski w Gliwicach

17.
Praktyka zgłoszona do konkursu:
Spotkania prezydenta miasta oraz odpowiedzialnych urzędników z mieszkańcami osiedli przed przygotowaniem budżetu na kolejny rok (wrzesień-listopad).

W jaki sposób praktyka zapewnia dostęp do informacji:
Mieszkańcy dowiadują się na co przeznacza się środki z miejskiej kasy i mają możliwość bezpośredniej rozmowy na ten temat z Prezydentem - dzięki czemu są lepiej poinformowanie. Działanie ma też charakter edukacyjny i konsultacyjny.

Instytucja, w której stosowana jest praktyka:
Urząd Miasta Rzeszowa

18.
Praktyka zgłoszona do konkursu:
Interaktywna mapa rad osiedlowych pozwalającą na dotarcie do informacji o ich działalności bez wychodzenia z domu.
Z praktyką można się zapoznać tutaj: http://www.um.gliwice.pl/bip/index.php?id=8250/1

W jaki sposób praktyka zapewnia dostęp do informacji:
Wprowadzone rozwiązania wykorzystują możliwości internetu. Graficznie przedstawiają mieszkańcom jak wygląda podział na osiedla. W prosty sposób prowadzą do osób będących w ich władzach. Mogą przyczynić się do lepszego przepływu informacji również w ramach osiedli.

Instytucja, w której stosowana jest praktyka:
Urząd Miejski w Gliwicach

19.
Praktyka zgłoszona do konkursu:
Informowanie zainteresowanych mieszkańców wsi za pośrednictwem SMS-ów o zebraniach wiejskich, spotkaniach Koła Gospodyń Wiejskich i innych ważnych wydarzeniach. Działanie informacyjne zostało ustalone na jednym z zebrań wiejskich.
Z praktyką można się zapoznać tutaj: http://www.brodzica.info/news-93.html

W jaki sposób praktyka zapewnia dostęp do informacji:
Praktyka pozwala na szybkie i nie wymagające dużego nakładu pracy informowanie każdego zainteresowanego o wspólnych sprawach wsi. Uzupełnia tradycyjne formy informowania i walczy z utrudnieniami w docieraniu do informacji zgłaszanymi przez mieszkańców, które polegają na zaklejaniu ogłoszeń informacyjnych przez reklamy i plakaty.

Instytucja, w której stosowana jest praktyka:
Sołectwo Brodzica (gmina Hrubieszów, województwo lubelskie) – wykonawcą jest Sołtys.

20.
Praktyka zgłoszona do konkursu:
Elektroniczny rejestr uchwał Rady Miejskiej od roku 1969
Z praktyką można się zapoznać tutaj: http://www.um.gliwice.pl/bip/index.php?id=13982/1

W jaki sposób praktyka zapewnia dostęp do informacji:
Przeglądarki uchwał są wymogiem BIP-u, ale często nie są pomocne w wyszukiwaniu dokumentów. Przeglądarka opisywanego urzędu wygrywa rankingi. Jest przydatna i spełnia swoje zadanie. Co najbardziej niestandardowe, udostępnia dokumentację z wcześniejszych lat.

Instytucja, w której stosowana jest praktyka:
Urząd Miejski w Gliwicach

ZŁE PRAKTYKI

1.
Praktyka zgłoszona do konkursu:
Nieudzielenie informacji - nie przekazanie protokołów z posiedzeń Kolegium Prezydenta Miasta. W uzasadnieniu przedstawiono, że jest to organ opiniodawczo-doradczy Prezydenta i jako taki, nie odpowiada definicji organu kolegialnego z ustawy o dostępie do informacji publicznej. Protokoły z posiedzeń Kolegium Prezydenta nie stanowią dokumentu urzędowego w rozumieniu ustawy o dostępie do informacji publicznej – są przeznaczone do „wewnętrznego komunikowania się” i w związku z tym nie stanowią informacji publicznej.

W jaki sposób praktyka utrudnia dostęp do informacji/jest szkodliwa:
Praktyka utrudnia dostęp do informacji dotyczących decyzji podejmowanych przez Kolegium Prezydenta, które jak wskazuje regulamin organizacyjny urzędu, dotyczą spraw mających istotne znaczenie dla miasta. Dotyczą one realizacji kompetencji i zadań publicznych. Tymczasem, to właśnie sprawy, w jakich podejmowane są decyzje stanowią informacje publiczną, a nie charakter organu. Choć sam organ umieszczony jest w strukturze urzędu, a osoby które uczestniczą w spotkaniach pełnią funkcje publiczne i są funkcjonariuszami publicznymi, tym samym wiedza o ich działalności stanowi informację publiczną. Nieudostępnianie tej informacji stanowi utrudnienie w poznawaniu zamiarów władz, poznawaniu sposobu podejmowania decyzji i możliwości rozliczania osób opłacanych z publicznych środków z podejmowanych przez nie działań. Więcej informacji znajduje się tutaj.

Instytucja, w której stosowana jest praktyka:
Urząd Miejski Wrocławia (województwo dolnośląskie)

2.
Praktyka zgłoszona do konkursu:
Na ustny wniosek o informację publiczną przedstawiony przez telefon wnioskodawca został wypytany o cel swojego pytania i intencje, a następnie zidentyfikowany (oddzwoniono pod jego prywatny numer telefonu) - próbowano wymusić dane osobowe i pouczano, że kultura wymaga przedstawienia się.

W jaki sposób praktyka utrudnia dostęp do informacji/jest szkodliwa:
Praktyka bezpośrednio łamie prawo i pokazuje brak znajomości procedur związanych z udzielaniem informacji. W sytuacji wniosku składanego ustnie (być może w kontaktach pisemnych taka sytuacja nie wystąpiłaby) podmioty zobowiązane znacznie przekraczają swoje uprawnienia.

Instytucja, w której stosowana jest praktyka:
Urząd Gminy Brenna (powiat cieszyński, województwo śląskie)

3.
Praktyka zgłoszona do konkursu:
Przygotowanie cennika opłat za przekształcenie informacji publicznej w formie Zarządzenia Prezydenta Miasta. Pomimo wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, który stwierdził: „wszelkie opłaty wprowadzone w formie stawek ryczałtowych stanowiłyby naruszenie art. 7 ust. 2 i art. 15 ust.1 ustawy o dostępie do informacji publicznej. Rozstrzygnięcie zawarte w art. 15 ust.1 wspomnianej ustawy ma charakter uznaniowy, gdyż z brzmienia ustawy wynika możliwość jej ustalenia, a nie obowiązek.” Prezydent nie uchylił zarządzenia zawierającego cennik, a wydał nowe – opłaty stanowią tym razem załącznik do Zarządzenia.

Z nowym Zarządzeniem można się zapoznać tutaj:
Zarządzenie Prezydenta Miasta Szczecina NR 370/08 z dnia 28 sierpnia 2008 r.w sprawie zasad udostępniania informacji publicznej oraz wysokości opłat.
http://bip.um.szczecin.pl/UMSzczecinBIP/chapter_50320.asp?soid=9D7DCF8203A6480298431C66F76F30FD

W jaki sposób praktyka utrudnia dostęp do informacji/jest szkodliwa:
Praktyka jest szkodliwa, gdyż pokazuje do jakich forteli uciekają się władze, aby uniknąć stosowania prawa i wyroków sądu. Takie postępowanie niszczy zaufanie społeczne do organów władzy. Jednocześnie tworzenie cenników nie tylko powoduje automatyczne naliczanie kosztów przy przekształcaniu informacji, ale może też działać prewencyjnie – w przekonaniu, że otrzymanie informacji będzie się wiązało z kosztami, niektóre osoby mogą rezygnować z wnioskowania.

Instytucja, w której stosowana jest praktyka
Urząd Miasta Szczecin

4.
Praktyka zgłoszona do konkursu:
Przygotowanie obowiązującego w mieście formularza wniosku o informację publiczną, na którym osoba wnioskująca zakreślając sposób udostępnienia wyraża zgodę na opłatę. Wprowadzenie Zarządzeniem cennika opłat.

Na temat szczegółów praktyki można przeczytać tutaj
http://chocianow.bip.pbox.pl/public/get_file_contents.php?id=79295
http://chocianow.bip.pbox.pl/public/get_file.php?id=79262

W jaki sposób praktyka utrudnia dostęp do informacji/jest szkodliwa:
Dla osoby, która nie wie, że dostęp do informacji publicznej jest bezpłatny formularz może stanowić czynnik zniechęcający do wnioskowania. Tworzenie cenników jest łamaniem prawa i stanowi utrwalenie szkodliwej praktyki.

Instytucja, w której stosowana jest praktyka:
Miasto i Gmina Chocianów

5.
Praktyka zgłoszona do konkursu:
Wymuszanie innego trybu składania wniosku niż wybrany przez wnioskodawcę, np. na wniosek zadany pocztą elektroniczną wymaganie złożenia oficjalnego pisma na papierze.

W jaki sposób praktyka utrudnia dostęp do informacji/jest szkodliwa:
Praktyka jest szkodliwa, gdyż w tym wypadku urzędnicy rozumieją, co jest przedmiotem wniosku, zamierzają udzielić informacji, gdyż jest ona jawna, jednak wymuszają wymyślony przez siebie tryb postępowania na wnioskodawcy, co łamie prawo i zwiększa dystans obywatel-urząd.

Instytucja, w której stosowana jest praktyka:
Urząd Miejski w Szczytnie (województwo warmińsko-mazurskie)

6.
Praktyka zgłoszona do konkursu:
Bezczynność w odpowiadaniu na wniosek o informację publiczną i nieprzekazywanie skargi na bezczynność do Sądu. Instytucja zareagowała dopiero na wniosek o wymierzenie grzywny. Z Postanowieniem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie można zapoznać się tutaj.

W jaki sposób praktyka utrudnia dostęp do informacji/jest szkodliwa:
Oba zachowania instytucji publicznej bezpośrednio łamią prawo. Instytucja została ukarana grzywną w wysokości 7 000 zł. Bezczynność organów zobowiązanych do udzielania  informacji publicznej zniechęca wnioskujących i przyczynia się do utrwalania negatywnych stereotypów o marnotrawieniu publicznych pieniędzy przez instytucje publiczne. Tym samym podkopuje zaufanie społeczne i szkodzi również konkretnej instytucji (wskaźnik płacenia abonamentu za telewizję publiczną jest niski, a takie zachowania pogarszają jej społeczny wizerunek).

Instytucja, w której stosowana jest praktyka:
Telewizja Polska S.A.

Sprawa zakończyła się ostateczną wygraną w sądzie. 22.07.2010 - postanowienie o oddaleniu zażalenia TVP na grzywnę (I OZ 550/10), 09.12.2010 - wyrok zobowiązujący TVP do rozpatrzenia wniosku (II SAB/Wa 221/10), 17.06.2011 - wyrok oddalający skargę kasacyjną TVP (I OSK 554/11).

7.
Praktyka zgłoszona do konkursu:
Warunkowanie udostępnienia informacji publicznej uiszczeniem opłaty i grożenie egzekucją administracyjną. Działanie takie narusza art. 7 oraz art. 15 ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej. Mechanizm uregulowany w tej ustawie zakłada, że opłaty nie mają być przeszkodą do uzyskania informacji publicznej. Dlatego też udostępnienie informacji nie może być uzależnione od pierwotnego uiszczenia opłaty. Jednocześnie w przypadku wystąpienia kosztów dodatkowych osoba wnioskująca ma możliwość zmiany wniosku.

W jaki sposób praktyka utrudnia dostęp do informacji/jest szkodliwa:
Praktyka bezpośrednio łamie prawo i pokazuje brak znajomości procedur związanych z udzielaniem informacji.

Instytucja, w której stosowana jest praktyka:
Sąd Rejonowy w Nysie

8.
Praktyka zgłoszona do konkursu:
Żądanie podpisu certyfikowanego pod wnioskiem o informację publiczną przesłanym pocztą elektroniczną. W wyniku ujawnienia tej nieprawidłowości przez lokalną organizację monitorującą, w kolejnych miesiącach nastąpił całkowity brak reakcji na wniosek przesłany pocztą elektroniczną.

W jaki sposób praktyka utrudnia dostęp do informacji/jest szkodliwa:
Praktyka bezpośrednio łamie prawo i pokazuje brak znajomości procedur związanych z udzielaniem informacji.

Instytucja, w której stosowana jest praktyka:
Starostwo Powiatowe w Mrągowie (województwo warmińsko-mazurskie), Urząd Miasta i Gminy Nidzica (województwo warmińsko-mazurskie)

9.
Praktyka zgłoszona do konkursu:
Nieudzielanie informacji na wniosek ustny poprzez wymyślanie szeregu powodów ad hoc (np. ochrony danych osobowych w przypadku składu komisji ds. rozwiązywania problemów alkoholowych), podawanie tylko niektórych żądanych informacji wybieranych według nieznanych kryteriów.

W jaki sposób praktyka utrudnia dostęp do informacji/jest szkodliwa:
Praktyka bezpośrednio łamie prawo i pokazuje brak znajomości procedur związanych z udzielaniem informacji. Udzielanie odpowiedzi ustnych w tak oporny sposób sprawia wrażenie braku odpowiedzialności urzędnika i zwiększa dystans miedzy urzędnikami i mieszkańcami (wnioskodawcami).

Instytucja, w której stosowana jest praktyka:
Urząd Gminy Brenna (powiat cieszyński, województwo śląskie)

19 października 2010 roku, po zakończeniu konkursu, zapadło orzeczenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, które podkreśla konieczność udostępnienia informacji z wyłączeniem danych na temat stanu zdrowotnego konkretnych osób i wniosków na temat ich leczenia. Więcej informacji na ten temat znajduje się tutaj. 

10.
Praktyka zgłoszona do konkursu:
Twierdzenie, że informacja publiczna nie jest informacją publiczną.

W jaki sposób praktyka utrudnia dostęp do informacji/jest szkodliwa:
Praktyka ta utrwala się w ostatnich latach w kontaktach obywateli z urzędami i instytucjami. Coraz więcej spraw w oczywisty sposób będących informacją publiczną, zdaniem osób odpowiedzialnych za udostępnianie informacji, jej nie stanowi. Żądanie dotyczyło pracy sędziów: statystyki uchylanych i utrzymywanych w mocy orzeczeń. Trzeba zwrócić uwagę, że sędziowie są osobami pełniącymi funkcję publiczną w rozumieniu art. 61 ust. 1 Konstytucji. Nie jest jasne, na jakiej podstawie następuje rozróżnienie informacji publicznej od „nie-informacji” publicznej. Powoduje to chaos. Jest też skutecznym środkiem stanowiącym prewencję przed kontrolą społeczną nad organami władzy.

Instytucja, w której stosowana jest praktyka:
Sąd Apelacyjny w Białymstoku

11.
Praktyka zgłoszona do konkursu:
Nieudzielanie informacji o szczegółach oceny w konkursach na finansowanie projektów ze środków publicznych.

W jaki sposób praktyka utrudnia dostęp do informacji/jest szkodliwa:
Praktyka nie buduje zaufania do instytucji publicznej, nawet jeśli jest zgodna z prawem i obowiązującymi regulaminami konkursów. Wiele instytucji od dawna udziela informacji o ocenie, gdyż praca wykonywana przez ekspertów jest finansowana ze środków publicznych, a konkursy są związane z wydatkowaniem pieniędzy publicznych. Gdy informacja nie jest udzielana, projektodawcy pozbawieni są możliwości poprawienia niedociągnięć za kolejnym podejściem, powstaje też wrażenie uznaniowości, a nie kompetencji i racjonalnej oceny.

Instytucja, w której stosowana jest praktyka:
Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego

12.
Praktyka zgłoszona do konkursu:
Wskazywanie, że z żądaną informacją można zapoznać się tylko w danym urzędzie/instytucji. Można ją również odebrać osobiście w formie ksero. Postępowanie wskazujące, że należy udać się do urzędu jest niezgodne z art. 14 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej, zgodnie z którym to osoba wnioskująca określa sposób i formę udostępnienia informacji.

W jaki sposób praktyka utrudnia dostęp do informacji/jest szkodliwa:
Praktyka stanowi złamanie prawa i stanowi istotne ograniczenie w dostępie do informacji. Informacja o możliwości zapoznania się z informacją publiczną w urzędzie ogranicza dostęp osób, które mieszkają daleko od instytucji, w której wnioskowały o informację.

Instytucja, w której stosowana jest praktyka:
Urząd Miasta Legnica

13.
Praktyka zgłoszona do konkursu:
Na żądanie dotyczące kosztów usługi serwisu BIP ponoszonych przez urząd, wnioskodawca otrzymał odpowiedź, że umowa z wykonawcą jest chroniona tajemnicą przedsiębiorcy. Odpowiedź wprowadzała w błąd i skutecznie uniemożliwiła pozyskanie informacji.

W jaki sposób praktyka utrudnia dostęp do informacji/jest szkodliwa:
Stosowanie tajemnicy przedsiębiorcy i ochrony danych osobowych jest automatyczną reakcją niektórych urzędów na perspektywę udostępnienia informacji publicznej. W opisanym przykładzie dotyczy to nawet tak oczywiście jawnej kwestii, jak koszt usługi. Praktyka pokazuje, z jak wielką niechęcia i brakiem pieczołowitości spotykają się wnioski o informację publiczną.

Instytucja, w której stosowana jest praktyka:
Urząd Miejski w Piszu (województwo warmińsko-mazurskie)

14.
Praktyka zgłoszona do konkursu:
Odmawianie informacji w sposób niezgody z prawem, co powoduje wydłużenie procedury odwoławczej. W przedstawianym wypadku nie wydano decyzji odmownej.
Na temat szczegółów praktyki można przeczytać na stronie www.informacjapubliczna.org.pl

W jaki sposób praktyka utrudnia dostęp do informacji/jest szkodliwa:
Sposób wykonania wniosku niezgodnie z prawem przedłuża procedurę uzyskania informacji publicznej i stwarza niepotrzebne obowiązki dodatkowego działania przez wnioskodawcę. Zanim przystąpi do skarżenia samej decyzji najpierw musi skarżyć bezczynność, choć wiadomo że po kilku miesiącach otrzyma decyzję odmowną. Praktyka naraża wnioskodawcę na dodatkowe koszty i stratę czasu.

Instytucja, w której stosowana jest praktyka:
Okręgowa Rada Adwokacka w Szczecinie
 
15.
Praktyka zgłoszona do konkursu:
Przedłużające się nieudzielanie informacji w postaci treści umowy licencyjnej pomiędzy dwoma instytucjami opłacanymi ze środków publicznych.
Na temat szczegółów praktyki można przeczytać tutaj: http://prawo.vagla.pl/node/9048.

W jaki sposób praktyka utrudnia dostęp do informacji/jest szkodliwa:
Praktyka dotyczy warunków licencyjnych, na podstawie których coraz więcej treści pojawia się w internecie, co nie oznacza dowolnej możliwości korzystania z nich. Licencja staje się obecnie jednym z ważniejszych zabezpieczeń praw jednostek, instytucji, czy podmiotów gospodarczych. W przypadku sfery publicznej jest to element gospodarowania majątkiem publicznym i jako taki wydaje się w sposób oczywisty być jawny. W opisanej praktyce wnioskodawca przez ponad półtora roku nie otrzymał treści licencji, na której jedna instytucja przekazała drugiej możliwość korzystania z utworu i jego rozpowszechniania. Instytucja publiczna nie odpowiadała na wnioski, z czasem zaczęła zasłaniać się tajemnicą przedsiębiorcy (gdyż prowadzi działalność gospodarczą). Wedle skarżącego starała się też podważyć w sądzie jego wiarygodność. Praktyka dowodzi słabej rozliczalności i podatności instytucji publicznej na kontrolę społeczną. Odcina też od wiedzy, jak zarządza się majątkiem publicznym.

Instytucja, w której stosowana jest praktyka:
Instytut Badań Literackich PAN

Ciąg dalszy, za serwisem prawo.vagla.pl: Sąd Okręgowy w Warszawie Wydział V Cywilny Odwoławczy w dniu 9 listopada 2010 r. wydał wyrok (sygn. V Ca 2388/10), w którym nakazał Instytutowi Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk w Warszawie udostępnienie prof. Januszowi Bieniowi informacji publicznej w zakresie treści umowy licencyjnej zawartej w dniu 21 października 2007 r. pomiędzy Instytutem Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk w Warszawie a Uniwersytetem Mikołaja Kopernika z siedzibą w Toruniu na korzystanie z utworu pt. "Słownik Polszczyzny XVI wieku, tom 1 - 32" poprzez wydanie powodowi kserokopii tekstu tej umowy. Wyrok został wykonany.

16.
Praktyka zgłoszona do konkursu:
Wyznaczanie opłaty za „przetworzenie” informacji publicznej w wyniku pomylenia dwóch instytucji dostępu do informacji publicznej tj. „przekształcenia”, czyli przeniesienia na inny nośnik (art. 15 ustawy o dostępie do informacji publicznej) z „przetworzeniem” polegającym np. na kompilacji danych (art. 3 ust. 1 pkt 1).

W jaki sposób praktyka utrudnia dostęp do informacji/jest szkodliwa:
Praktyka bezpośrednio łamie prawo i pokazuje brak znajomości procedur związanych z udzielaniem informacji. Opłaty należy stosować z wyjątkową starannością i prawidłowo, gdyż mają istotne znaczenie dla możliwości korzystania podmiotów uprawnionych z ich prawa do informacji.

Instytucja, w której stosowana jest praktyka:
Sąd Rejonowy w Nysie.

***

Powyższe praktyki należy uznawać za aktualne we wrześniu 2010 roku. Dokument ma charakter archiwalny, choć w wielu przypadkach opisane sytuacje odpowiadają rzeczywistości również po tej dacie. W przypadku, gdy dowiemy się o zmianach w poszczególnych sytuacjach, dodajemy informacje pod konkretną praktyką i zaznaczamy ją jako ciąg dalszy, który nastąpił po zakończeniu danej edycji konkursu.

***

Konkurs został sfinansowany ze środków Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz Norweskiego Mechanizmu Finansowego, a także budżetu Rzeczypospolitej Polskiej w ramach Funduszu dla Organizacji Pozarządowych.