Trudno bowiem przyjąć, aby udostępnienie akt sprawy sądowej było tożsame z udostępnieniem informacji publicznej. (...) Wnioskowane dokumenty (opinie) znajdowały się w aktach sprawy karnej skarżącego i dotyczyły jego osoby. Wydawanie zaś dokumentów stronie postępowania z akt sprawy sądowej nie można uznać za informację publiczną.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku Wydział II w składzie następującym: Przewodniczący sędzia NSA Anna Sobolewska-Nazarczyk,
Sędziowie asesor WSA Małgorzata Roleder (spr.),
sędzia NSA Elżbieta Trykoszko, Protokolant Marta Marczuk,
po rozpoznaniu w dniu 22 kwietnia 2008 r. na rozprawie sprawy ze skargi J. B. na postanowienie Sądu Okręgowego w B. z dnia [...] lipca 2007 r., Sygnatura akt [...] w przedmiocie pozostawienia bez rozpoznania zażalenia na zarządzenie upoważnionego sędziego Sądu Rejonowego w S. w przedmiocie zażądania opłaty od wydania odpisu opinii p o s t a n a w i a odrzucić skargę
Uzasadnienie
W dniu [...] sierpnia 2007 r. skarżący - J. B. złożył do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w B. skargę na "decyzję administracyjną w sprawie odmowy udostępnienia informacji publicznej (wydania zaświadczenia), podjętej w formie postanowienia z dnia [...] lipca 2007 r., sygn. akt [...]". Zaskarżonemu rozstrzygnięciu zarzucił nieważność z mocy art. 156 § 1 pkt 1 i 2 kpa, gdyż "kwestionowaną decyzję podjął sąd okręgowy, a nie prezes tego sądu, a ponadto sąd powszechny orzekał w sprawie należącej do sądu administracyjnego". W efekcie powyższego odmowa udostępnienia informacji publicznej nastąpiła w formie nieznanej ustawie, uznając przy tym brak zaskarżalności odmowy. Skarżący podniósł ponadto bezczynność w prawidłowym rozpatrzeniu wniosku o udostępnieniu informacji. Z tych względów wniósł o stwierdzenie nieważności zaskarżonego rozstrzygnięcia oraz rozstrzygnięcia poprzedzającego jego wydanie.
W uzasadnieniu skargi w części pierwszej zatytułowanej: "Stan faktyczny" skarżący wskazał, iż w dniu [...] marca 2007 r. zwrócił się do Sądu Rejonowego w S. o wydanie nieodpłatnie po jednym egzemplarzu opinii psychiatrycznej i psychologicznej. Mimo jednoznacznego sformułowania żądania Prezes Sądu Rejonowego w S. zażądał opłat. Równocześnie Sąd Rejonowy w S. postanowieniem z dnia [...] marca 2007 r. kosztami postępowania toczącej się sprawy obciążył Skarb Państwa. W tym stanie rzeczy skarżący złożył zażalenie na żądanie opłaty. W następstwie jego rozpoznania Sąd Okręgowy w B. postanowieniem z dnia [...] maja 2007 r. z uwagi na jego niedopuszczalność z mocy prawa pozostawił zażalenie bez rozpoznania. Powyższe postanowienie zostało następnie utrzymane przez inny równorzędny skład odwoławczy postanowieniem Sądu Okręgowego w B. z dnia [...] lipca 2007 r., zaskarżonym niniejszą skargą.
W drugiej zaś części uzasadnienia zatytułowanej: "Stan prawny" skarżący przedstawił i rozwinął argumenty przemawiające za tym, iż w niniejszej sprawie mamy doczynienia ze sprawą administracyjną w przedmiocie odmowy udostępnienia informacji publicznej.
Powyższa skarga została sprecyzowana w złożonym do tut. Sądu oświadczeniu z dnia [...] listopada 2007 r., w którym skarżący podał, iż w dalszym ciągu podtrzymuje skargę na postanowienie Sądu Okręgowego w B. z dnia [...] lipca 2007 r. sygn. akt [...], podnosząc jego wydanie w trybie administracyjnym, w sprawie wydania zaświadczenia o stanie zdrowia w formie odpisu opinii sądowo - psychiatrycznej (k. 41).
W odpowiedzi na skargę Prezes Sądu Okręgowego w B. wniósł o jej odrzucenie. Sąd podkreślił, iż sprawa zakończona skarżonym postanowieniem toczyła się w sądowym postępowaniu wykonawczym, według przepisów kodeksu karnego wykonawczego. Nie jest to zatem sprawa sądowoadministracyjna, w związku z czym nie należy też do właściwości sądów administracyjnych, co uzasadnia jej odrzucenie na zasadzie art. 58 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.).
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku zważył, co następuje.
Skarga podlega odrzuceniu, albowiem jest niedopuszczalna.
Na wstępie rozważeń wskazać należy, iż Sąd mając na względzie zgromadzony w sprawie materiał dowodowy dokonał odmiennej niż skarżący kwalifikacji prawnej złożonej skargi. Sąd przyjął bowiem, iż przedmiotem wniesionej w dniu [...] sierpnia 2007 r. skargi jest postanowienie Sądu Okręgowego w B. z dnia [...] lipca 2007 r., sygn. akt [...] w sprawie pozostawienia bez rozpoznania zażalenia na zarządzenie upoważnionego sędziego Sądu Rejonowego w S. w przedmiocie zażądania opłaty od wydania odpisu opinii. Sąd nie podzielił natomiast stanowiska skarżącego o podjęciu kwestionowanego rozstrzygnięcia w trybie administracyjnym.
Analiza akt niniejszej sprawy, w tym pism formułowanych przez skarżącego prowadzi bowiem do wniosku, iż J. B. nie kwestionuje samego faktu, iż skarga dotyczy postanowienia z dnia [...] lipca 2007 r. w sprawie o sygn. akt [...], podnosi jednakże, iż rozstrzygnięcie to ma charakter sprawy administracyjnej, przedmiotem której jest odmowa udostępnienia informacji publicznej. Potwierdzeniem powyższego jest oświadczenie z dnia [...] listopada 2007 r. precyzujące skargę, w którym skarżący wyraźnie wskazuje, iż "podtrzymuje w dalszym ciągu skargę na postanowienie Sądu Okręgowego w B. z dnia [...] lipca 2007 r., sygn. akt [...]", ponownie akcentując podjęcie skażonego rozstrzygnięcia w trybie administracyjnym, w sprawie o wydanie zaświadczenia o stanie zdrowia w formie odpisu opinii sądowo - psychiatrycznej.
Takie rozumienie charakteru kwestionowanego rozstrzygnięcia nie może jednak zostać zaakceptowane.
Przede wszystkim zwrócić należy uwagę na treść wniosku skarżącego z dnia [...] marca 2007 r. złożonego do Sądu Rejonowego w S. do sprawy o sygn. akt [...]. Przedmiotowy wniosek inicjował postępowanie w sprawie zakończonej obecnie skarżonym postanowieniem. Zgodnie z punktem 2 tego wniosku, skarżący wnosi o wydanie nieodpłatnie, po jednym egzemplarzu kopii opinii psychiatrycznej i psychologicznej. Powyższe okoliczności znajdują odzwierciedlenie w złożonej skardze do tut. Sądu z dnia [...] sierpnia 2007 r. (k. 5 akt sądowych), gdzie w opisie stanu faktycznego skarżący podnosi, iż w dacie jak wyżej, zwrócił się do Sądu Rejonowego w S. o wydanie nieodpłatnie po jednym egzemplarzu dokumentów, o których mowa wyżej. Dalej stwierdza, iż pomimo tak jednoznacznie sformułowanego wniosku Prezes Sądu Rejonowego w S. zażądał opłaty. Na zarządzenie w tym przedmiocie skarżący złożył zażalenie, które pozostawiono bez rozpoznania postanowieniem Sądu Okręgowego w B. z dnia [...] maja 2007 r. z uwagi na jego niedopuszczalność z mocy ustawy, a następnie utrzymano w mocy obecnie skarżonym postanowieniem Sądu Okręgowego w B..
W ocenie Sądu żądane przez skarżącego czynności nie mogą być uznane za czynności z zakresu udostępniania informacji publicznej na zasadzie i w trybie ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 112, poz. 1198 ze zm.).
Trudno bowiem przyjąć, aby udostępnienie akt sprawy sądowej było tożsame z udostępnieniem informacji publicznej. Czym innym jest żądanie kopii dokumentu, a czym innym przekazanie żądającemu jedynie informacji o jego treści. Wnioskowane dokumenty (opinie) znajdowały się w aktach sprawy karnej skarżącego i dotyczyły jego osoby. Wydawanie zaś dokumentów stronie postępowania z akt sprawy sądowej nie można uznać za informację publiczną. Powyższy pogląd obecnie, pomimo zróżnicowanego w przeszłości orzecznictwa jest powszechnie aprobowany, na co wskazują liczne orzeczenia sądów administracyjnych w tej mierze (por.: wyrok WSA w Warszawie z dnia 15 lutego 2005 r., I SA 28888/03, Lex 171158, wyrok WSA w Warszawie z dnia 25 maja 2004 r., II SAB/Wa 58/04, wyrok NSA z dnia 5 grudnia 2001 r., II SA 155/01, OSP 2006 nr 6, poz. 78). Dodatkowo potwierdzeniem tezy, iż w niniejszej sprawie nie mamy doczynienia z informacją publiczną, jest fakt, iż omawiany wniosek nie był skierowany do Prezesa Sądu Rejonowego w S., jako organu odpowiedzialnego i zarazem zobowiązanego do udostępniania informacji publicznej, lecz wprost do sądu prowadzącego postępowanie karne. Co więcej jak wynika z treści postanowienia Sądu Okręgowego w B. z dnia [...] lipca 2007 r. opłata za wydanie dokumentu była żądana przez upoważnionego sędziego Sądu Rejonowego a nie Prezesa Sądu. Nadto w żadnym momencie postępowania, przedmiotowemu wnioskowi nie nadano biegu jako żądaniu wydania dokumentów w trybie i na zasadzie ustawy o dostępie do informacji publicznej.
W konsekwencji powyższego uznać należy, iż skarżone rozstrzygnięcie nie zostało wydane w trybie administracyjnym. Przedmiotem sprawy wbrew twierdzeniom skarżącego nie jest odmowa udostępnienia informacji publicznej. Sprawa zakończona skarżonym postanowieniem bezspornie toczyła się w sądowym postępowaniu wykonawczym, według przepisów kodeksu karnego wykonawczego, co jednoznacznie potwierdza ocena zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego.
Taka zaś kwalifikacja przedmiotu skargi przesądza o jej niedopuszczalności. Przepisy ustawy prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi nie pozwalają bowiem sądowi administracyjnemu orzekać w sprawach należących do właściwości innych sądów. Sądy administracyjne nie są uprawnione do kontroli działań sądu powszechnego, albowiem z mocy Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej i wskazanej wyżej ustawy sprawują jedynie kontrolę działalności administracji publicznej. Stąd orzeczenia wydawane przez właściwe sądy powszechne (tu sąd okręgowy) podlegają zaskarżeniu na zasadach i w trybie przewidzianym stosowną procedurą, w tym konkretnym przypadku - przepisów kodeksu karnego wykonawczego.
Skoro sprawa nie należy do kognicji sądu administracyjnego, skarga podlega odrzuceniu na podstawie art. 58 § 1 pkt 1 ustawy - prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.
Sąd nie uznał natomiast za celowe wyłączenie do odrębnego postępowania zarzutu sformułowanego w skardze z dnia [...] sierpnia 2007 r. w pkt 3, tj. stwierdzenia bezczynności w prawidłowym rozpatrzeniu wniosku o udostępnienie informacji. Powyższy wniosek nie został podtrzymany w piśmie z dnia [...] listopada 2007 r. precyzującym skargę, jak również podczas rozprawy w dniu [...] kwietnia 2008 r. W tych okolicznościach Sąd potraktował zarzut jako dodatkowy argument przedstawiony w sprawie na poparcie twierdzeń skarżącego.