To jest archiwum! Aktualna strona znajduje się pod adresem: www.informacjapubliczna.org

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym:

Przewodniczący Sędzia NSA Mirosława Rozbicka – Ostrowska

Sędziowie Sędzia NSA Tadeusz Kuczyński (sprawozdawca)

Sędzia WSA Małgorzata Masternak – Kubiak

Protokolant Robert Hubacz

po rozpoznaniu w Wydziale IV na rozprawie w dniu 17 lutego 2010 r. sprawy ze skargi "[...]" sp. z o.o. z siedzibą w K.W. na bezczynność Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Ś. Ś. w przedmiocie rozpoznania wniosku o udostępnienie dokumentów z akt postępowania administracyjnego postanawia: odrzucić skargę.

Uzasadnienie

Pismem z dnia 21 lipca 2009 r. Prokurent Sp. z o.o " [...]" w K. W., Ł. K. powołując się na art. 10 k.p.a. zwrócił się do Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego (PPIS) w Ś. Ś. z wnioskiem o wydanie z akt sprawy i doręczenie dokumentów:

1) kserokopii protokołu z ustnego zgłoszenia zawiadomienia o zatruciu lodami zakupionymi w punkcie gastronomicznym Spółki względnie odpisu pisemnego zawiadomienia o takim zatruciu, w związku z którym wszczęto w Spółce kontrolę interwencyjną w dniu 21 lipca 2009 r., nr [...],

2) kserokopii zgłoszenia przez lekarza podejrzenia zakażenia lub choroby zakaźnej, w trybie art. 27 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, w związku z którym wszczęto w Spółce kontrolę interwencyjną w dniu 21 lipca 2009 r.

Kolejnym pismem z dnia 30 lipca 2009 r. Prokurent przedmiotowej Spółki, Ł. K., powołując się na art. 10 oraz art. 73 § 1 k.p.a. zwrócił się do PPIS w Ś. Ś. o umożliwienie przeglądnięcia akt sprawy nr [...].

Pismem PPIS w Ś. Ś. z dnia 5 sierpnia 2009 r. poinformowano Ł. K., że udostępnienie żądanych we wnioskach z dnia 21 lipca 2009 r. oraz z dnia 30 lipca 2009 r. informacji byłoby sprzeczne z ustawą z dnia 29 sierpnia 1997 r.  o ochronie danych osobowych oraz obowiązującą w Państwowej Inspekcji Sanitarnej procedurą PO-07 Poufność wynikającą z Systemu Jakości.

Pismem z dnia 18 sierpnia 2009 r. Ł., powołując się na art. 10 i 73§ 1 k.p.a. ponowił wniosek o wydanie z akt sprawy dokumentów wskazanych w piśmie  z dnia 21 lipca 2009 r.

W odpowiedzi na wniosek z dnia 18 sierpnia 2009 r. PPIS w Ś. Ś. pismem z dnia 8 września 2009 r. poinformował Spółkę "[...]" w K. W., że do Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Ś. Ś. nie wpłynęło ustne lub pisemne zawiadomienie o zatruciu lodami zakupionymi w lokalu Spółki. Stacja nie dysponując takim zawiadomieniem, nie może go wydać. Jednocześnie poinformowano Spółkę, że udostępnienie dokumentów wymienionych w piśmie z dnia 21 lipca 2009 r. byłoby sprzeczne z przepisem art. 1, 6ust. 1 oraz 2, art. 27 ust. 1, 30 ust. 4 ustawy o ochronie danych osobowych. Wskazano ponadto, że zgodnie z art. 18 ust. 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej brak podstaw prawnych do udostępnienia dokumentacji medycznej Spółce będącej stroną postępowania administracyjnego. Stwierdzono, że PPIS w Ś. Ś. nie uniemożliwiał stronie przeglądania akt sprawy oraz sporządzania z nich notatek, zatem nie naruszył art. 10 i 73§ 2 k.p.a.

Pismem z dnia 11 września 2009 r. Prokurent Spółki "[...]" w K. W. , powołując się na art. 8, 9 i 10 k.p.a. po raz kolejny wystąpił do PPIS w Ś. Ś. o wydanie lub sporządzenie kserokopii protokołu z przeprowadzonego wywiadu epidemiologicznego w związku z którym w Spółce wszczęto kontrolę interwencyjną w dniu 21 lipca 2009 r.

Pismem z dnia 12 września 2009 r. Prokurent powołanej Spółki wniósł do Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego (PWIS) we W. zażalenie na bezczynność PPIS w Ś. Ś. w przedmiocie załatwienia w terminie sprawy wszczętej wnioskiem z dnia 21 lipca 2009 r.

Postanowieniem PPIS w Ś.Ś. z dnia [...] r., na podstawie art. 73 § 1 i 2 k.p.a. odmówiono stronie przeglądania, wydania i doręczenia kserokopii protokołu z wywiadu epidemiologicznego, w związku z którym przeprowadzono kontrolę interwencyjną w dniu 21 lipca 2009 r. W motywach podano, że powyższe byłoby sprzeczne z przepisami ustawy o ochronie danych osobowych, ustawy o ochronie informacji niejawnych oraz prowadziłoby do naruszenia dóbr osobistych osób, których dane dotyczą.

W zażaleniu na powyższe postanowienie Prokurent Spółki "[...]" w K. W. zakwestionował zawarte w nim rozstrzygnięcie, wniósł o jego uchylenie i załatwienie sprawy zgodnie z wnioskiem z dnia 11 września 2009 r.

Postanowieniem PWIS we W. z dnia [...] r. nr [...], na podstawie art. 12 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej, art. 30 i 32 ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi oraz art. 28 k.p.a. stwierdzono nieistnienie postępowania określonego w zażaleniu-skardze z dnia 12 września 2009 r. Spółki "[...]" w K. W. na bezczynność PPIS w Ś. Ś. W motywach stwierdzono, że PPIS w Ś. Ś. jako organ administracji publicznej podjął działania wynikające z ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r., w których Spółka "[...]" nie jest stroną, gdyż nie został z nią nawiązany stosunek prawnoprocesowy. Wprawdzie PPIS w Ś. Ś. błędnie przyjął, że przedmiotowa Spółka jest stroną w niniejszej sprawie wraz z przysługującymi z tego faktu konsekwencjami, to jednak – zgodnie z przepisami o ochronie danych osobowych oraz ustawy o zakładach opieki zdrowotnej – prawidłowo odmówił wglądu, wydania i doręczenia dokumentów dotyczących osoby chorej.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu "[...]" sp. z o.o. w K. W. zarzuciła PPIS w Ś. Ś. bezczynność w rozpoznaniu wniosku z dnia 21 lipca 2009 r. i wniosła o zobowiązanie wskazanego Inspektora o wydanie i doręczenie dokumentu z akt sprawy – kserokopii zgłoszenia lekarza podejrzenia zakażenia lub choroby zakaźnej, sporządzonego w trybie art. 27 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, w związku z którym wszczęto w Spółce kontrolę interwencyjną w dniu 21 lipca 2009 r.

W odpowiedzi na skargę PPIS w Ś. Ś. wniósł o odrzucenie, ewentualnie o oddalenie skargi. Wniosek o odrzucenie skargi motywowano tym, że przed wniesieniem skargi nie wezwano właściwego organu do usunięcia naruszenia prawa, czym naruszono wymóg zawarty w art. 52 § 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Ewentualne oddalenie skargi motywowano tym, że skarżąca Spółka nie jest stroną postępowania administracyjnego, gdyż po przeprowadzeniu kontroli u skarżącego, która nie podlega przepisom k.p.a., nie zostało wszczęte postępowanie administracyjne. Wnioskowany przez skarżącego formularz zgłoszenia podejrzenia zakażenia lub choroby zakaźnej podlega ochronie przed dostępem doń osób trzecich, a jego ujawnienie jest zagrożone odpowiedzialnością karną.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu "[...]" sp. z o.o. w K. W. zarzuciła PPIS w Ś. Ś. bezczynność

w rozpoznaniu wniosku z dnia 21 lipca 2009 r. dotyczącego wydania i doręczenia dokumentu z akt sprawy – kserokopii zgłoszenia lekarza podejrzenia zakażenia lub choroby zakaźnej, sporządzonego w trybie art. 27 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, w związku z którym wszczęto w Spółce kontrolę interwencyjną w dniu 21 lipca 2009 r. Powołując się na powyższe, po wyczerpaniu trybu zażaleniowego wniesiono o zobowiązanie wskazanego Inspektora, by na podstawie przepisu art. 73 § 1 k.p.a. udostępnił skarżącej Spółce żądany dokument.

Kluczowe znaczenie w sprawie ma ustalenie charakteru prawnego postępowania dotyczącego podejrzenia lub rozpoznania zakażenia lub choroby zakaźnej oraz stosunku, w jakim pozostaje to postępowanie do postępowania kontrolnego, potencjalnie wszczętego w wyniku zgłoszenia podejrzenia zakażenia lub choroby zakaźnej. Problematykę pierwszego z wymienionych postępowań uregulowano w rozdziale 6 ustawy z dnia 5 grudnia 2005 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. z 2008 r., nr 234, poz. 1570 ze zm.). Pośród wielu różnych zagadnień ustawa ta określa zadania organów administracji publicznej w zakresie zapobiegania oraz zwalczania chorób zakaźnych u ludzi. Zgodnie z art. 27 powołanego aktu prawnego lekarz lub felczer, który podejrzewa lub rozpoznaje zakażenie, chorobę zakaźną lub zgon z powodu zakażenia lub choroby zakaźnej, ma obowiązek w ciągu 24 godzin od momentu rozpoznania lub powzięcia podejrzenia zakażenia, choroby zakaźnej lub zgonu z powodu zakażenia lub choroby zakaźnej, zgłoszenia tego faktu państwowemu powiatowemu inspektorowi sanitarnemu właściwemu dla miejsca rozpoznania zakażenia lub choroby zakaźnej. Zgodnie z regulacją art. 30 powołanego aktu prawnego państwowi inspektorzy sanitarni wpisują zgłoszenie do prowadzonego przez siebie rejestru zakażeń i zachorowań na chorobę zakaźną. Dane zgromadzone w rejestrze mogą być udostępniane państwowym inspektorom sanitarnym lub wskazanym przez nich specjalistycznym jednostkom, właściwym ze względu na rodzaj zakażenia lub choroby zakaźnej (art. 30 ust. 2 w zw. z ust. 1).

W myśl art. 33 tej ustawy w przypadku podejrzenia lub rozpoznania zakażenia chorobą zakaźną państwowy powiatowy inspektor sanitarny może, w drodze decyzji, nakazać osobie podejrzanej lub osobie, u której rozpoznano zakażenie lub chorobę zakaźną, poddanie się różnorodnym obowiązkom (np. badaniom sanitarno-epidemiologicznym, obowiązkowym szczepieniom, leczeniu, hospitalizacji, określonym zabiegom sanitarnym, zaniechaniu lub powstrzymaniu się wykonywania określonych prac, zakazie przebywania w miejscach publicznych, i in.).

Powyższe wskazuje, że postępowanie dotyczące podejrzenia lub rozpoznania zakażenia lub choroby zakaźnej prowadzone przez państwowego inspektora sanitarnego ma administracyjny charakter, a jego stroną jest tylko ten podmiot, który ma interes prawny lub obowiązek wyprowadzony z konkretnie oznaczonego przepisu administracyjnego prawa materialnego, który może stanowić podstawę do sformułowania kategorii interesu lub obowiązku danego podmiotu. Takim przepisem materialnego prawa administracyjnego jest w rozważanej sytuacji ustawa z dnia 5 grudnia 2005 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu chorób zakaźnych u ludzi, w świetle której status strony opisywanego postępowania dotyczącego choroby zakaźnej może przysługiwać tylko osobie podejrzanej lub osobie, u której rozpoznano zakażenie lub zachorowanie na chorobę zakaźną. Z przepisu art. 30 ust. 2 w zw. z ust. 1 wynika ponadto, że dane zgromadzone w rejestrze zakażeń i zachorowań na chorobę zakaźną mogą być udostępniane tylko ustawowo wskazanym podmiotom.

Skarżąca Spółka wywodzi swoje żądanie z faktu przeprowadzenia u niej przez PPIS w Ś. Ś. kontroli interwencyjnej w dniu 21 lipca 2009 r., która – zdaniem Spółki – była konsekwencją zgłoszenia o zatruciu lodami zakupionymi w należącym do niej punkcie gastronomicznym. W związku z tym należy zauważyć, że skarżąca Spółka wprawdzie nawiązała określony stosunek prawno-procesowy z organem inspekcji sanitarnej, ale ograniczony wyłącznie do praw i obowiązków wytyczonych ramami kontroli i odnoszących się do podejmowanych w związku z nią czynności. W myśl art. 37 ustawy z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. z 2006 r., nr 122, poz. 851 ze zm.) przepisy kodeksu postępowania administracyjnego stosuje się w postępowaniu przed organami Państwowej Inspekcji Sanitarnej, natomiast do kontroli działalności gospodarczej przedsiębiorcy stosuje się przepisy rozdziału 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej przedsiębiorcy (Dz. U. z 2007 r., nr 155, poz. 1005 ze zm.). Przepisy powołanej ustawy o swobodzie działalności gospodarczej przedsiębiorcy przewidują własne zasady wszczynania postępowania kontrolnego, własne (odrębne) środki procesowe służące podmiotowi kontrolowanemu w razie zarzutu, że podjęcie i wykonywanie kontroli nastąpiło z naruszeniem reguł przewidzianych w tej ustawie (sprzeciw, zażalenie na postanowienie) i zezwalają stosować do postępowania kontrolnego przepisy k.p.a. tylko w ściśle określonym zakresie (art. 84c ust. 16). Oznacza to, że wskazane przepisy statuują postępowanie kontrolne jako postępowanie odrębne od ogólnego postępowania administracyjnego, a wszczęcie kontroli w Spółce nie jest tożsame z wszczęciem wobec niej postępowania administracyjnego w rozumieniu kodeksu postępowania administracyjnego.

W konsekwencji, fakt takiej kontroli, nawet wszczętej przez inspektora sanitarnego w skarżącej Spółce w wyniku zgłoszenia podejrzenia lub rozpoznania choroby zakaźnej potencjalnie powstałej w związku z zakupem środków spożywczych w lokalu Spółki nie nadaje jej statusu strony postępowania administracyjnego toczącego się przed inspektorem sanitarnym w sprawie podejrzenia lub rozpoznania u danej osoby zakażenia lub choroby zakaźnej. Powyższe może co najwyżej oznaczać, że Spółka ma w sprawie administracyjnej związanej z podejrzeniem lub rozpoznaniem choroby zakaźnej jedynie interes faktyczny, tzn. jest podmiotem bezpośrednio zainteresowanym rozstrzygnięciem tej sprawy, nie będąc jednak stroną tego postępowania, nie może tego zainteresowania poprzeć przepisami prawa powszechnie obowiązującego, mogącego stanowić podstawę skierowanego żądania stosownych czynności organu administracji, tzn., inspektora sanitarnego.

W konsekwencji należy stwierdzić, że spoczywający na organie administracji publicznej obowiązek udostępnienia akt sprawy, uregulowany w art. 73 § 1 k.p.a. odnosi się tylko do stron i uczestników postępowania na prawach strony (ich pełnomocników) dotyczącego choroby zakaźnej. Brak zatem podstaw do uznania, że każdy inny podmiot może żądać od organu udostępnienia będących w jego posiadaniu akt sprawy (por. wyrok SN z dnia 11 stycznia 1996 r., III ARN 57/95, OSNAPiUS 1996, nr 13, poz. 179). Podmiot niebędący stroną postępowania administracyjnego nie ma prawa żądania udostępnienia mu akt (dokumentów) posiadanych przez organ administracyjny i dlatego skarga na bezczynność organu nie jest w tym zakresie dopuszczalna (por. np. postanowienie NSA z dnia 22 lutego 2001 r., sygn. akt II SAB 169/00, "Wokanda" 2001, nr 10, s. 34, postanowienie WSA w Szczecinie z dnia 17 września 2008 r., sygn. akt II SAB/Sz 20/08, publikowane w Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych). Podmiot taki nie może powoływać się na uprawnienia określone w art. 73 k.p.a., a na organie administracji publicznej nie ciąży wówczas obowiązek wydania postanowienia procesowego na podstawie art. 74 § 2 k.p.a. (por. powołane wyżej postanowienie WSA w Szczecinie z dnia 17 września 2008 r.).

Z treści całokształtu przepisów systemu prawa wynika również, że dokumentacja medyczna dotycząca stanu zdrowia pacjenta w żaden sposób nie mieści się w pojęciu "informacji publicznej".

Abstrahując od treści art. 23 k.c. zaliczającego zdrowie człowieka do sfery chronionych dóbr osobistych wskazać przede wszystkim należy regulacje ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz. U. z 2009 r., nr 52, poz. 417 ze zm.). Powołany akt prawny statuuje prawo pacjenta do tajemnicy informacji z nim związanych (rozdział 4), prawo pacjenta dostępu do dokumentacji medycznej dotyczącej jego stanu zdrowia oraz udzielonych mu świadczeń zdrowotnych i ochrony danych zawartych w dokumentacji medycznej (rozdział 7). Przepis art. 26 wymienia wprawdzie inne niż pacjent (jego przedstawiciel ustawowy lub pełnomocnik) podmioty uprawnione do udostępnienia informacji medycznej, jednak w tym zamkniętym wykazie nie wskazuje się podmiotów znajdujących się w takiej sytuacji faktycznej jak skarżąca Spółka. Należy również podnieść, że dane zgromadzone w rejestrze zakażeń i zachorowań na chorobę zakaźną, jako informacje dotyczące zidentyfikowanej osoby fizycznej, są ponadto chronione przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2002 r., nr 101, poz. 926 ze zm.).

W kontekście powyższego powstaje również pytanie o dopuszczalność oparcia żądania wydania wnioskowanego dokumentu na podstawie art. 3 § 2 pkt 4 w związku z pkt 8 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Wskazany przepis dopuszcza skargę do sądu administracyjnego na bezczynność organu w przedmiocie podjęcia innych (niż decyzje i postanowienia) aktów lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczących uprawnień lub obowiązków, wynikających z przepisów prawa. W orzecznictwie przyjęto, że żądanie udostępnienia dokumentacji medycznej jest ograniczone do pacjenta zakładu opieki zdrowotnej i tylko przez niego może być zaskarżone do sądu administracyjnego (por. wyrok NSA z dnia 19 maja 2003 r., OSA 1/03, ONSA 2003, nr 4, poz. 114). Skład orzekający w niniejszej sprawie stanowisko to podziela.

Uwzględniając powyższe, na podstawie art. 58 § 1 pkt 6 i § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. nr 153, poz. 1270 ze zm.) orzeczono jak w sentencji.